بيوتروريسم، عبارتست از سوء استفاده از عوامل ميکربی يا فراورده های آنها يا به عبارت جامع تر ، استفاده از عوامل بيولوژيک، به منظور ارعاب يا هلاکت انسانها و نابودی دامها يا گياهان.

  هرچند افکار و بعضا اعمال بيوتروريستی، درسطح محدودی از ديرباز سابقه داشته است ولی اخيرا در سطح وسيعی در محافل پزشکی و بهداشت، مطرح گرديده ، بيش از بيست جنگ افزار بيولوژيک را شناسائی و براساس ميزان کارائی آنها، طبقه بندی نموده اند و جديت موضوع در حديست که برخی از کشورها به توليد اين سلاح ها پرداخته و بعضی ديگر، پرسنل ارتش خود را عليه برخی از عوامل ميکربی بيوتروريسم، واکسينه کرده وجهت ارتقاء آگاهيهای عمومی و مخصوصا افراد در معرض خطر، قدمهای موثری برداشته اند. استفاده از سلاح‌های شيميايی در محيط جنگ رايج است و کمتر در محيط‌های تاسيساتی کاربرد دارد.

  براساس معاهدات بين‌المللی تهيّه، توليد، توسعه و استفاده از اين نوع عوامل حتی در جنگ‌ها نيز ممنوع و عملی ضدبشری است ولی متأسفانه برخی کشورهای پيشرفته عليرغم عضويت و امضاء معاهدات نابودسازی، عدم توليد بکارگيری اين نوع تسليحات ضدانسانی ضمن حفظ انبارهای اين تسليحات تحقيقات گسترده‌ای را جهت تهيّه و توليد انواع جديد آنها انجام می‌دهند و متأسفانه اين تهديد برای جهان بطور جدی وجود دارد و دوران دفاع مقدس شاهد استفاده گسترده دشمن با حمايت کشورهای پيشرفته از سلاح شيميايی و بعضاً بيولوژيک بوده‌ايم که شاهد آثار زيانبار آن بر ده‌ها هزارنفر از جمعيت رزمنده هاو مردم بی‌دفاع شهرهای مختلف کشورمان هستيم.

  و يکی از تهديدات بسيار مهمی که امنيت ملّی، و سلامت زيرساخت‌های اساسی کشور يعنی نيروی انسانی، منابع آب، غذا، محصولات کشاورزی، دامی و نهاده‌های ملی را مورد تهديد قرار می‌دهد سلاح‌های کشتار جمعی هسته‌ای، شيميايی و بيولوژيک است.

  متأسفانه سلاح‌های بيولوژيک و بيوتروريسم بعنوان استفاده از ميکروب‌ها و سموم و ساير عوامل زيستی بر عليه انسان‌ها، دام‌ها و محصولات کشاورزی می‌تواند در زمان صلح و بطور مخفيانه نيز صورت گيرد بنابراين شيوع بيماری‌های خاص در بين انسان‌ها، دام‌ها و محصولات کشاورزی می‌تواند بطور عمدی و از طرف دشمنان جهت صدمه زدن به زيرساخت‌های اقتصادی و بر عليه امنيّت و آسايش مردم صورت گيرد و اين نيازمند هشياری جدی مسئولين بهداشتی کشور است .

  علت اين امر اين است که بکارگيری مواد شيميايی و راديولوژيک را می‌توان با دستگاه‌ها و ابزارهای حساس حتی در مقادير بسيار کم هم تشخيص داد،ولی تشخيص حضور عوامل بيولوژيک و تفکيک بين عمدی و يا غيرعمدی بودن،شيوع و همه‌گيری‌های عفونی و سم، بسيار دشوار است و اکثراً مورد غفلت قرار می‌گيرد و ريشه‌يابی نمی‌گردد که آيا عامل اين بيماری با اهداف و نيت قبلی وارد کشور، مزارع و يا دام‌ها شده و يا بطور تصادفی و يا در نهايت بطور طبيعی شيوع يافته است .

به دليل خطرات و آسيب‌های جدی بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و امنيتی عظيم شيوع اين بيماری‌ها که می‌تواند سبب ايجاد ناامنی ملّی، منطقه‌ای و بين‌المللی و حتّی بسته شدن مرزها و بلوکه شدن فعاليت‌های کشور گردد، همانند:شيوع طاعون هند و يا شيوع بيماری سارس در منطقه آسيای شرقی و يا شيوع آنفلوانزای مرغی و جنون گاوی و انواع آفات نباتی حساس و استراتژيک که سبب خسارت‌های هزاران ميلياردی در زمان صلح به کشورها می‌شود،توجّه به رعايت اصول پدافند غيرعامل در زيرساخت‌های بهداشتی درمانی، جهت پيشگيری از اين صدمات شامل: تقويت سيستم‌های مداوم و سريع اطّلاع، شبکه گردآوری اطّلاعات بيماری‌های انسانی، دامی و محصولات کشاورزی، آموزش نيروها در تشخيص سريع،مشکوک بودن همه‌گيری و گزارش آن به مرکز، تهيّه بانک‌های اطلاعاتی مستمر و فعال، نصب سيستم هشدار سريع در شناسايی حضور اين عوامل، سيستم‌های قوی مراقبت‌های مداوم بهداشتی شامل آزمايشگاه‌های سيار انفرادی، خودروهای آزمايشگاهی ساده و آزمايشگاه‌های مرجع تشخيص عوامل و اعمال روش‌های متنوع پدافند غيرعامل در آمادگی، پيشگيری، امداد و بازتوانی و مديريت بحران‌های اين عوامل خطرناک، ايجاد پناهگاه‌های عمومی، تخصصی و.... بر عليه اين عوامل و ساير روش‌هايی که در مقالات بعد بحث خواهد شد کشور را از آسيب احتمالی بکارگيری آشکار و يا مخفيانه آنها حفظ نمايند . اغلب کشورهای برای ايمن‌سازی زيرساخت‌های ملّی بر عليه تهديدات سلاح‌های کشتار جمعی برنامه گسترده پدافند غيرعامل دارند .

  شرايط خاص ايران در منطقه و تهديدات بکارگيری آشکار و مخفيانه از اين سلاح‌ها بر عليه کشور ضرورت برنامه‌ريزی مناسب برای دفاع از منابع، تأسيسات و تجهيزات ملّی را در زمان صلح برای بهره‌برداری در زمان بحران را ضروری ساخته است .

  در عين حال بايد توجّه داشت که تهديدات آينده بسيار متفاوت‌تر از تهديدات گذشته و فعلی است بنابراين بايد با آمادگی کامل در بعد نظامی و غيرنظامی و تقويت پدافند غيرعامل در سطح ملّی و همچنين نهاده‌های دفاعی کشور از نيروی انسانی تا منابع و تأسيسات، کشور را در مقابل اين خطرات تقويت کرد .
اولين گام در اين مسير شناسايی عرصه‌های مختلف تهديد نظير تهديد اقتصادی، اجتماعی،بهداشتی و تهديد بر عليه نيروها و تأسيسات و نهاده‌های نظامی و دفاعی است که می‌توان با شناسايی آنها در برابر آن دفاع مؤثر داشت و يا ميزان آسيب‌پذيری را به حداقل رساند .